Dit keer zijn we in Koerdistan met 4 experts en de projectleider. Dian, Ellen en Lidy om met de leraren te werken, Marieke om met de social workers (maatschappelijk werkenden) en leerkrachten van de jongste groepen te werken, en Julia, die de eerste twee dagen een training voor de directeuren verzorgde.

Met de leerkrachten zijn we praktisch aan de gang gegaan. De eerste trainingsochtend hebben we het lesvoorbereidingsformulier behandeld, n.a.v. een opgenomen les in Nederland.
Ook hebben we ze een heleboel eigengemaakte materialen laten zien, die ze voor allerlei vakken kunnen inzetten.
Deze ochtend hebben we groepjes gemaakt en kregen ze de opdracht om een les voor morgen voor te bereiden aan de hand van het lesvoorbereidingsformulier. De teksten in de boeken zijn lang, complex en erg abstract. Leerkrachten richten zich met name op het letterlijk reproduceren van de teksten. We zijn met hun aan het werk om meer gevarieerde oefeningen in hun les te krijgen, zelf oefenmateriaal te maken en om een andere manier van controleren aan te bieden, naast het van buiten kennen van de teksten. De mensen zijn gemotiveerd, komen ook met hun problemen en vinden het lastig om creatief te zijn in het bedenken van andere werkvormen. We gaan dus de komende dagen, vooral doen, doen, doen. De hele ruimte ligt vol met allerlei materialen en spullen die ze kunnen gebruiken om leermiddelen te maken.

Marieke is de afgelopen twee dagen met de social workers in gesprek gegaan om te praten over de taken die zij binnen de school hebben en vooral tegen welke problemen ze aanlopen. De belangrijkste punten die naar voren kwamen tijdens het eerste gesprek was de samenwerking met collega's binnen de school en het omgaan met gedragsproblemen bij de kinderen uit de verschillende klassen. Heel vaak is het niet duidelijk hoe de taken verdeeld zijn en weten de social workers niet goed hoe ze invulling moeten geven aan hun functie.

Ook heeft ze samen met de social workers een gesprek gevoerd met een aantal ouders van dove kinderen. Er kwamen behoorlijk veel ouders op de uitnodiging af en het was duidelijk dat ze veel vragen hebben en graag gehoord willen worden. Dit zou een concrete taak voor de social workers zijn om uit te werken.

Maandagochtend is Marieke met de social workers en ouders de kleuterklas ingegaan om door middel van activiteiten te laten zien hoe de basiselementen in de communicatie toegepast kunnen worden in spel. Het was vooral heel leuk om te zien hoe de kinderen actief op Marieke reageerden en het was voor ouders en social workers verrassend om te zien hoeveel communicatie er mogelijk is zonder elkaars taal te spreken. Marieke heeft ook de mogelijkheid van een co municatieschriftje school-thuis geïntroduceerd. Als reactie daarop gingen ouders en leerkrachten telefoonnummers uitwisselen, omdat het ze inderdaad een goed idee leek om met elkaar te communiceren. Aan de hand van opnames die 's morgens waren gemaakt is Marieke 's middags weer verder gegaan met de social workers. Soms pittige gesprekken, want het is voor hen niet altijd makkelijk om in mogelijkheden te denken en te praten.

Julia heeft twee dagen met de 3 directeuren van de Hiwa-scholen gewerkt. In overleg met hen komt vaak veel machteloosheid naar boven, om zaken die hun school betreffen te regelen. Op ministerieel niveau worden ze regelmatig overruled, ook waar het zaken betreft die volgens hun taakomschrijving bij hen liggen.

In deze twee dagen wilde ik vooral met hen werken aan het concretiseren van mogelijkheden die ze hebben, en niet vervallen in het benoemen van onmogelijkheden, of het benoemen van zaken die andere mensen niet doen, waardoor zij hun werk niet kunnen doen. Dat viel niet altijd mee voor ze. Ook niet om haalbare concrete doelen te formuleren, waaraan ze zelf zouden kunnen werken, en die een verschil zouden maken in het onderwijs aan de dove kinderen op hun school. Sommige doelen die ze formuleerden lagen volledig buiten hun invloedssfeer.
Het was goed om met dit kleine clubje te werken, en ook als collega's waren ze in staat elkaar te adviseren. Alle drie zijn het voormalige leraren die jarenlange ervaring hebben in het onderwijs aan dove kinderen en prima weten wat ze met hun school zouden willen. Ze voelen zich echter nogal eens vleugellam gemaakt op de plek waar ze nu zitten, dus het was goed om samen te zoeken naar zaken waarin ze succesvol kunnen zijn.

Aan het eind van deze twee dagen gingen bij alle drie de trainingen mensen positief de deur uit. Goed dat we twee weken de tijd hebben hier.